LECZENIE ENDODONTYCZNE CZYLI LECZENIE KANAŁOWE – JAK TO UGRYŹĆ?
Jeszcze kilka lat temu temat higieny jamy ustnej zwierząt towarzyszących jako Opiekunowie pomijaliśmy. Na szczęście postęp medycyny weterynaryjnej I większa świadomość opiekunów sprawia, że dzisiaj dbałość o zdrowie jamy ustnej jest na wysokim poziomie. Nie zawsze higiena i profilaktyka wystarczają (więcej o profilaktyce tutaj). Czasami dochodzi do sytuacji, gdzie konieczne jest zastosowanie bardziej inwazyjnych form leczenia, aby uchronić ząb przed ekstrakcją. Jedną z takich form terapii jest leczenie endodontyczne. Kiedy warto zastanowić się nad tą formą leczenia, jak wygląda zabieg oraz jak opiekować się pupilem po leczeniu kanałowym – o tym dowiecie się Państwo z poniższej notatki.
LECZENIE KANAŁOWE – WSKAZANIA
Do leczenia endodontycznego kwalifikujemy psy i koty (a także fretki, jeże, małpki i wiele innych zwierząt) u których wystąpiło złamanie, zwichnięcie, starcie lub inny rodzaj uszkodzenia zęba. A zwłaszcza, gdy doszło do ekspozycji miazgi. Miazga, czyli żywa tkanka zęba, jest bardzo bogato ukrwiona i unaczyniona, gdy nie jest osłonięta zębiną I szkliwem, powoduje duży ból I dyskomfort. Co więcej, stanowi bramę wejścia dla drobnoustrojów – bakterie wnikają do miazgi I przechodzą w głąb, aż do końca korzenia zęba. W efekcie może powstać ropień okołowierzchołkowy.
Leczenie endodontyczne należy też rozważać w przypadku zmian w zabarwieniu szkliwa. Różowe lub fioletowe zabarwienie zęba może świadczyć o urazie zęba lub o zapaleniu miazgi (pulpitis) – to schorzenie jest również bardzo bolesne. Do leczenia kanałowego kwalifikujemy także zęby, w korzeniach których są zlokalizowane ropnie okołowierzchołkowe. Warto skłonić się ku tej opcji terapeutycznej, jeśli widoczne są przetoki w jamie ustnej, lub głębokie kieszenie dziąsłowe. Tą formę terapii warto zastosować w przypadkach złamań szczęki I żuchwy, jeśli na przebiegu przełomu znajduje się ząb, a uraz powoduje odsłonięcie korzenia. Leczenie endodontyczne jest najczęściej zalecane w przypadku zębów funkcjonalnych, a więc kłów oraz łamaczy, jednak może być przeprowadzone w każdym zębie.
PRZECIWSKAZANIA
Podstawowym przeciwwskazaniem do wykonania leczenia endodontycznego jest zły stan ogólny pacjenta. Zabieg leczenia kanałowego jest zabiegiem długim, wykonywanym w znieczuleniu ogólnym. Nieustabilizowana niewydolność wątroby, nerek, cukrzyca czy silne zaburzenia kardiologiczne, dyskwalifikują pacjenta ze znieczulenia, a w konsekwencji z możliwości przeprowadzenia leczenia kanałowego. Leczenia endodontycznego nie przeprowadzamy u kotów, które borykają się z nadżerkami resorpcyjnymi. Nie powinno się przeprowadzać leczenia kanałowego w zębach objętych częściową resorpcją. Do częściowej resorpcji może dojść przy długotrwałym stanie zapalnym. Nie powinno się przeprowadzać także w przypadku silnego zaniku wyrostka zębowego. Złamanie pionowe zęba również jest przeciwwskazaniem do zastosowania tej formy terapii. Leczenie kanałowe warto przełożyć na późniejszy termin u zwierząt bardzo młodych. Tej formy terapii nie stosuje się także w zębach mlecznych.
PRZEBIEG ZABIEGU
Tak jak wspomniałam wyżej, zabieg leczenia kanałowego wykonujemy w znieczuleniu ogólnym (w Przychodni OptoVet stosujemy znieczulenie wziewne). Zaczynamy od wykonania zabiegu profilaktycznego, zatem usunięcia kamienia nazębnego I wypolerowania koron zębów. Następnie wykonujemy zdjęcia RTG. Każdy ząb jest dokładnie sprawdzany. Ząb, co do którego podejrzewamy konieczność wykonania leczenia kanałowego oceniamy pod kątem zmian resorpcyjnych. Mierzymy też długość i szerokość kanału zęba. Leczenie kanałowe zaczynamy od uzyskania dostępu do kanału zęba (chyba, że kanał jest już odsłonięty). Następnie kanał oczyszczamy z miazgi i płuczemy roztworami odkażającymi. Kolejnym etapem jest wypełnienie pustego i czystego kanału odpowiednim materiałem i uszczelnienie go. Zabieg kończony jest gdy założymy wypełnienie kompozytowe. Każdy etap kontrolujemy zdjęciem RTG. Niekiedy, na etapie oczyszczania kanału zęba, może dojść do silnego krwawienia. W takich przypadkach, rozkładamy wykonanie leczenia na dwie wizyty.
LECZENIE KANAŁOWE – OPIEKA NAD PACJENTEM PO ZABIEGU
Każdy pacjent po zabiegu stomatologicznym, powinien mieć wprowadzone regularne zabiegi higieniczne. Należy koniecznie przyzwyczaić pacjenta do codziennego czyszczenia zębów, najlepiej z użyciem odpowiednich preparatów. Tak jak wspomniałam, ząb po leczeniu kanałowym jest osłabiony. Należy ograniczyć intensywne zabawy, szarpanie, aportowanie, tak, aby nie narażać pacjenta na możliwość wystąpienia urazów mechanicznych. Kilka dni po zabiegu, warto podawać Pupilowi miękkie pożywienie oraz kontrolować, czy zwierzę prawidłowo przyjmuje posiłki. A co to znaczy? Czy Pacjent nie unika gryzienia stroną, po której wykonaliśmy zabieg. 3 miesiące po zabiegu wykonujemy kontrolne zdjęcia RTG. Ocenia się na nich stopień wycofania zmian okołowierzchołkowych, a także szczelność wypełnienia kanału. Kolejne kontrole wykonujemy po 6 miesiącach I po roku od wykonania zabiegu.
Zapraszamy do Przychodni Weterynaryjnej Optovet – zbadamy Waszego pupila i dobierzemy odpowiednią formę terapii.
lek. wet. Katarzyna Hołownia-Olszak
Bibliografia:
1. „Techniki leczenia endodontycznego u psów”, M.Pasikowska, Magazyn Weterynaryjny, 2017, 01
2. „Przebarwiony ząb, postępowanie terapeutyczne”, C. A. Nausley, Weterynaria Po Dyplomie, 2011, 04
3. „One-session root canal treatment with antimicrobial photodynamic therapy”, M. C. Borsatto, A. M. Correa-Afonso, M. P. Lucisano, R. A. Bezerra da Silva, F. W. G. Paula-Silva, P. Nelson-Filho, L. A. Bezerra da Silva, International Endodontic Journal, 2016 Jun;49(6):511-8
4. „Root canal treatment in dogs and cats”, N. Girard, P. Southerden, P. Hennet, Journal of Veterinary Dentistry, 2006 Sep;23(3):148-60
Zapraszamy do przeglądania codziennych ciekawostek z życia Przychodni właśnie tutaj
