Inseminacja psów czyli opieka nad hodowlą. Nowoczesne narzędzia I zabiegi stosowane w rozrodzie psów idealnie wpasowują się w oczekiwania współczesnych hodowców. Obecnie bardzo istotne jest rozmnażanie zwierząt wyselekcjonowanych pod względem konkretnych, pożądanych cech wyglądu I temperamentu. Często wykorzystuje się nasienie wartościowego samca oddalonego od suki tysiące kilometrów, a niekiedy praktykuje się też wywóz suk na krycie za granicę. Bardzo istotna dla hodowców jest liczebność miotów. Te wszystkie wymagania mogą zostać spełnione przez lekarza weterynarii sprawującego opiekę nad hodowlą. Coraz częściej stosuje się inseminację suk, jako działanie usprawniające rozród i pomagające obejść liczne problemy z nim związane.
INSEMINACJA – CZY SĄ PRZESZKODY?
Istnieje szereg przeszkód, z którymi muszą borykać się hodowcy chcący uzyskać szczenięta od wartościowych genetycznie psów. Ze względu na jednostronną selekcję opartą na pożądanych cechach oraz zwiększony inbred nierzadko spotyka się wady anatomiczne lub fizjologiczne układu płciowego wartościowych osobników. Ponadto istnieją rasy, które są predysponowane do zaburzeń rozrodu, na przykład psy brachycefaliczne (krótkoczaszkowe), których budowa często uniemożliwia porody naturalne.
INSEMINACJA – OPTYMALNY TERMIN KRYCIA
Bardzo istotne jest wyznaczenie optymalnego terminu krycia, co przy wielu sukach nastręcza niemałych trudności, a metody hodowlane są często niewystarczające. Cykl płciowy suk sam w sobie nie należy do najprostszych, a jeśli dodatkowo wystąpią trudności choćby w manifestowaniu cieczki przez sukę, hodowca może mieć duży problem w ustaleniu odpowiedniej daty krycia. Suki są sezonowo monoestralne- wykazują tylko jedną ruję podczas cyklu płciowego. Zarówno suki ciężarne, nieskutecznie pokryte, jak I te, które nie były dopuszczane do samca nie wznawiają kolejnej ruji w danym cyklu. Wchodzą w fazę lutealną, podobną pod względem czasu trwania, a także profilem hormonalnym niezależnie, czy są ciężarne, czy też nie. Następnie nastaje faza wyciszenia hormonalnego- okres międzyrujowy, trwający w zależności od suki I rasy od 4 do nawet 12 miesięcy.
INSEMINACJA – PROBLEMY
Niektóre rasy mają większe problemy z rozrodem, ale przypadki wymagające inseminacji mogą być indywidualne I występować w każdej rasie. Czasem jest to kwestia stresu u suki lub samca, złego terminu krycia, problemów zdrowotnych psa, a także wielu innych czynników. Jeśli nie ma przeciwwskazań do zapłodnienia danej suki, lekarz weterynarii może pobrać nasienie od samca I wprowadzić je w drogi rodne samicy, a tym samym zwiększyć szanse na ciążę u “tej pary”.
INSEMINACJA JAKO JEDYNA OPCJA NA ROZWIĄZANIE PROBLEMU
Lekarze weterynarii sprawujący opiekę nad hodowlą spotykają się z licznymi przypadkami, kiedy naturalne krycie nie ma szans powodzenia. Często psy przemierzają bardzo długie i męczące podróże, aby dotrzeć na umówione miejsce krycia. Nowe otoczenie, obcy ludzie i zamieszanie z tym związane, może generować ogromny stres uniemożliwiający krycie naturalne. Są oczywiście też „charakterne suczki”, które nawet w czasie największej płodności nie wykazują tzw. odruchu tolerancji i są agresywne wobec zainteresowanego samca. Młode suczki, szczególnie niedoświadczone mogą wykazywać odruch tolerancji, ale podczas samego krycia mogą uciekać, piszczeć i odgryzać się samcowi. Jest to często związane z niewielkim narządem rodnym- kopulacja sprawia im ból. Możemy się również spotkać z niepłodnością względną u psów-reproduktorów.
Oznacza to, że pies nie jest zdolny do samego aktu kopulacji z przyczyn zdrowotnych, choć posiada nasienie dobrej jakości. Takie sytuacje mogą mieć miejsce u psów cierpiących choćby na dyskopatie, choroby stawów lub kończyn miednicznych. Zdarza się również, że suka do krycia nie ma wyznaczonego optymalnego terminu lub jest on wyznaczony błędnie- wtedy inseminacja może być jedyną opcją, aby mieć jakiekolwiek szanse na ciążę.
RODZAJE INSEMINACJI
Wszystkie omówione powyżej przypadki można zakończyć pomyślnie dzięki inseminacji. Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje inseminacji: dopochwową i domaciczną. Ta pierwsza jest najbardziej popularna i możliwa do wykonania w wielu gabinetach weterynaryjnych. Polega na pobraniu nasienia od samca i wprowadzeniu go za pomocą specjalnego kateteru głęboko do pochwy, przez co znacznie zwiększa się szansę na zapłodnienie danej suczki. Inseminacja domaciczna wymaga specjalistycznego sprzętu, czyli waginoskopu, za pomocą którego lekarz wprowadza odpowiednio pobraną II frakcję nasienia do macicy. Nasienie to jest wcześniej badane przede wszystkim pod kątem liczebności i ruchliwości plemników. Jest to najskuteczniejsza metoda zapładniania i ma największe szanse powodzenia nawet u tzw. problemowej suki, czyli takiej, która miała w przeszłości problemy z płodnością. Do inseminacji domacicznej można używać także nasienia schłodzonego lub mrożonego, co w przypadku inseminacji dopochwowej jest ryzykowne. Dzięki tej metodzie nasienie z najdalszych krańców świata może zostać przetrasportowane i doprowadzić do zapłodnienia suki nawet na innym kontynencie:)
Inseminacja jest doskonałym narzędziem usprawniającym rozród psów. Dobra znajomości fizjologii suk i nieco wprawy lekarza weterynarii może pomóc wielu hodowcom w uzyskaniu pożądanych miotów. Jeśli mają Państwo pytania związane z inseminacją lub opieką weterynaryjną nad hodowlą zapraszam na konsultacje 🙂
lek. wet. Honorata Ziętek
Zapraszamy do przeglądania codziennych ciekawostek z życia Przychodni właśnie tutaj
Odnośnie rozrodu Pupili zapraszamy również tu – dr Katarzyna odpowiada na temat ciąży urojonej