CZYM JEST TRZECIA POWIEKA I JAKĄ ROLĘ ODGRYWA U NASZYCH ZWIERZAKÓW?
Grudkowe zapalenie trzeciej powieki. Co to tak naprawdę za struktura? Trzecia powieka, inaczej migotka, jest ruchomą strukturą znajdującą się między rogówką a dolną powieką w przyśrodkowym kącie oka. Zbudowana jest z następujących elementów:
- chrząstki w kształcie litery T stanowiącej „szkielet“ i zapewniającej sztywność struktury
- gruczołu łzowego
- spojówki pokrywającej powierzchnię gałkową i powiekową
- licznych powierzchniowych grudek chłonnych położonych pod powierzchnią gałkową będących częścią układu immunologicznego
Jest niezbędnym elementem oka, gdyż pełni funkcję:
- ochronną – wysuwa się w sytuacji zbliżającego się nagłego zagrożenia w kierunku oczu np. nadlatujący kamień
- wydzielniczą dzięki gruczołowi, który odpowiada za produkcję wodnej frakcji filmu łzowego – nawilża prawidłowo oko
- oczyszczającą gałkę z zanieczyszczeń
W związku z tym, że jest ona niezwykle ważna, za wyjątkiem nielicznych sytuacji, takich jak nowotwory czy nienaprawialne urazy, nie powinna być usuwana. Ale często niestety Nasz Pupil boryka się ze schorzeniem jakim jest Grudkowe Zapalenie Trzeciej Powieki u psa.
GRUDKOWE ZAPALENIE TRZECIEJ POWIEKI (GZTP)
Według najnowszych badań jest schorzeniem dotyczącym psów poniżej 18 miesiąca życia, przy czym najczęściej występuje do 12 miesiąca. Uważa się, że głównym czynnikiem etiologicznym jest herpesvirus typu 1 tzw. Canine herpesvirus-1 (CHV-1). Często jednak dochodzi również do stymulacji grudek przez antygeny występujące w otoczenia psa, jak kurz czy pyłki roślin. Wirus ten jest powszechny w środowisku zwierząt, do zakażeń dochodzi często, zwykle jednak nie wywołuje on objawów klinicznych. Młode psy nie mają jeszcze w pełni wykształconego układu immunologicznego stąd są one bardziej narażone na manifestację tej choroby. Do rozprzestrzeniania wirusa dochodzi przez kontakt bezpośredni z chorymi psami lub bezobjawowymi nosicielami tego wirusa – drogą kropelkową.
KOGO NAJCZĘŚCIEJ DOTYKA TEN PROBLEM?
Zjawisko to dotyczy przede wszystkim młodych psów poniżej 18 miesiąca życia. Predyspozycje do tego schorzenia zaobserwowano u ras dużych z szerokimi szparami powiek, mocno opadniętymi powiekami lub głęboko osadzonymi gałkami ocznymi.
CZYM SIĘ OBJAWIA I CO MOGĄ ZAOBSERWOWAĆ OPIEKUNOWIE CIERPIĄCYCH NA GRUDKOWE ZAPALENIE TRZECIEJ POWIEKI PSÓW?
Grudkowe zapalenie może przebiegać bezobjawowo i samoistnie ustąpić po pewnym czasie. Jeśli jednak objawy wystąpią, możemy się spodziewać:
- grudek na trzeciej powiecie oraz w innych miejscach na spojówce, które mogą przypominać pęcherzyki wypełnione płynem, ale ich konsystencja jest tak naprawdę stała
- przekrwienia i zaczerwienienia spojówek
- wypływu z oczu (więcej odnośnie łzawienia można przeczytać tutaj)
- częstego mrugania
- bólu i dyskomfortu, a co za tym idzie interesowania się oczami przez psa – ocierania i drapania.
Półprzeźroczyste pęcherzyki rozrastają się początkowo na powierzchni gałkowej trzeciej powieki, ale mogą też formować się w każdym innym miejscu spojówki oka. Rozrastające się grudki powodują w konsekwencji dalsze drażnienie, prowadząc tym samym do pogłębienia stanu zapalnego. Mamy do czynienia z tzw. błędnym kołem.
JAK MOŻEMY ZDIAGNOZOWAĆ TWOJE ZWIERZĘ?
Diagnostyka grudkowego zapalenia trzeciej powieki nie jest trudna. Dokonujemy jej u nas w przychodni na podstawie wywiadu z właścicielem, charakterystycznych objawów i dokładnego badania okulistycznego w lampie szczelinowej.
JAK WYGLĄDA LECZENIE U CIERPIĄCYCH NA GRUDKOWE ZAPALENIE TRZECIEJ POWIEKI U PSÓW?
Metod leczenia jest kilka. W przychodni OptoVet dostosowujemy je indywidualnie do każdego pacjenta. Jeśli proces nie jest intensywnie nasilony i objawy są nieznaczne, to w większości przypadków skuteczna jest terapia przy użyciu kropli przeciwzapalnych podawanych 3-4 razy dziennie miejscowo i kropli nawilżających tzw. „sztucznych łez“. W bardziej zaawansowanych przypadkach lub przy braku odpowiedzi na powyższe leczenie, można zastosować mechaniczne usunięcie grudek czyli tak zwaną skaryfikację. Zabieg jest bezpieczny, wykonujemy go w naszej przychodni u spokojnych psów bez premedykacji u tych nieco bardziej wrażliwych na tzw. „głupim Jasiu“ czyli w lekkiej sedacji. Odbywa się to przy użyciu gazy, skalpela lub za pomocą specjalnego urządzenia czyli tzw. łyżeczki Volkmanna – dokonujemy nimi spłaszczenia grudek. Ponieważ podczas pierwszych dni po zabiegu przyśrodkowa powierzchnia oka jest podrażniona, zalecamy stosowanie kropli ochronnych oraz przeciwzapalnych. U zwierząt, u których występuje komponenta bakteryjna, stosujemy preparaty zawierające antybiotyk.
ROKOWANIE – CZYLI CZEGO MOŻEMY SIĘ SPODZIEWAĆ PO LECZENIU?
Powikłania po prawidłowo wykonanym zabiegu występują bardzo rzadko, stąd nie należy się go bać. Oko może być przez kilka dni lekko opuchnięte, można nawet zauważyć niewielką domieszkę krwi w oku lub we łzach – jest to normalne po takim zabiegu. Prawidłowo leczone grudkowe zapalenie nigdy nie będzie miało negatywnego wpływu na wzrok zwierzęcia. Sporadycznie może dochodzić do nawrotów, gdyż jak wspomniano wyżej, nie należy pozbywać się wszystkich grudek ze względu na ich istotną funkcję immunologiczną. Brak leczenia może natomiast prowadzić do przerostu oraz w niektórych przypadkach nawet do zwłóknienia grudek chłonnych błony śluzowej, drażnienia, dyskomfortu i bolesności.
Lek. wet. Bartłomiej Bielecki
Zapraszamy do przeglądania codziennych ciekawostek z życia Przychodni właśnie tutaj
Bibliografia:
1. Kirk N.Gelatt, Brian C. Gilger, Thomas J. Kern Veterinary Ophthalmology Fifth Edition 945-972
2. David Gould, Gillian J. McLellan BSAVA Manual of Canine and Feline Ophthalmology 133-140, 182-198
3. David J. Maggs, Paul E. Miller Ron Ofri, Okulistyka weterynaryjna Slattera 148-173
4. Veterinary clinics – small animal Canine Conjunctivitis and Blepharitis M Teresa Pen ̃a, DVM, PhD*, Marta
Leiva, DVM
5. Martin C. L.: Ophthalmic Disease In Veterinary Medicine. CRC Press 2009, 209-210.
